HET PROCES VAN JAUME LABRO
Bij Mokume Gane worden unieke patronen gecreëerd door fusie en binding van verschillende edelmetalen. Kort gezegd komt het erop neer dat de metalen over elkaar heen worden gelegd en vervolgens, met behulp van warmte, druk, smeden en etsen, samengevoegd worden tot houtnerfachtige wervelingen en patronen.
Een zeer lastig en tijdrovend proces, waarbij het aankomt op het vakmanschap en de creativiteit van de edelsmid. Er zijn wereldwijd maar weinig edelsmeden die deze techniek beheersen en Jaume Labró behoort tot de allerbeste in zijn vak. Als enige ter wereld kan hij ook Mokume Gane met platina creëren: Royal Mokume.
01
Reinigen
Geselecteerde plaatjes worden met vochtig schuurpapier in de lengterichting licht opgeschuurd. Na het zichtbare kleurverschil worden deze met water afgespoeld. Het proces wordt herhaald met puimsteenpoeder en scotch-brite schuurpad. De plaatjes worden in een bak met gedestilleerd water geplaatse om oxidatie te minimaliseren.
02
Kleuren
Het stapelen van edelmetalen plaatjes tot “spekkoek” in de gewenste volgorde. Er zijn eindeloos veel manieren om het houtnerfpatroon te produceren.
03
Persen
Koppelplaten worden bedekt met grafiet. Dit voorkomt dat ze zich aan de metalen staaf hechten zodra warmte en druk worden uitgeoefend. Onder druk van ca. 12 ton wordt de metalen staaf gedurende 1 minuut tussen de koppelplaten geplaatst.
04
Ovenproces
De tijd en benodigde temperatuur zijn afhankelijk van de gekozen materialen. De vuistregel is om de metalen onder het smeltpunt te houden maar er tegelijkertijd voor te zorgen dat ze aan elkaar hechten. Om dat proces in één keer goed te bereiken is kennis, ervaring, geduld maar vooral discipline en respect naar de leermeesters vereist. Het leerproces van “vallen en opstaan” is net even anders dan in de westerse beschaving.
05
Smeden
Tijdens het smeedproces wordt de “spekkoek” continu onder vuur gehouden om zijn moleculenstructuur te versterken ter voorkoming van eventuele scheurvorming. De kunst is om het verwerkingsproces te starten zodra de roodachtige kleur vervaagt naar zwart maar nog steeds kneedbaar is.
06
Walsen
Het walsen van het geperste blok met meer dan 50% vindt plaats d.m.v. een walsmachine. Dit wordt in diverse fasen gedaan. Na het walsen van beide kanten wordt het blok telkens weer gegloeid.
07
VORMEN
Het vormingsproces is een kunstwerk op zich. Kennis en ervaring bepalen waar en met welke kracht de hamer gebruikt moet worden. De “spekkoek” wordt wederom gegloeid en tussen de bankschroef geklemd. Het hameren en gloeien gaat net zo lang door totdat er voldoende zekerheid is dat de gekozen legeringen bij elkaar blijven.
08
UITWALSEN
De massieve vierkante “spekkoek” wordt tientallen keren uitgewalst tot de gewenste breedte en dikte is bereikt. Voor Japanners is het smeden van Mokume Gane een proces waarin de factor tijd geen enkele rol speelt.
09
patroon
Het gewenste patroon wordt gemarkeerd met een pen. Deze zal bepalend zijn voor de diepte en de hoeken van de ring. Zoals de meeste stappen in het Mokume Gane proces is gloeien en hameren het begin van de patroon creatie. Door het proces meerdere keren te herhalen, wordt het patroon steeds dieper in de lagen gesneden om het gewenste patroon te bereiken.
10
Herhalen
Wederom gloeien en hameren om het zacht genoeg te maken voor de volgende stap; het uitwalsen. Dit proces wordt meerdere keren herhaalt totdat de gewenste breedte, dikte en het uiteindelijke patroon is bereikt.
11
Buigen
En ja hoor, wederom gloeien, de ring handmatig buigen, het zoeken naar het optimale houtnerfpatroon en uiteindelijk solderen.
12
afwerken
De ruwe randen en zijkanten worden gevijld en gepolijst totdat de juiste breedte is bereikt. Controle vindt plaats met behulp van een schuifmaat.
13
Etsen
Etsen is een oppervlakte behandeling waarbij het oppervlak van de ring met een vloeibaar middel wordt behandeld. Hierbij treedt een chemische reactie op waardoor in meerdere lagen van de ring een organische look ontstaat. Hierna wordt de ring nogmaals gepolijst/ gematteerd en in ultrasoon gereinigd.
Samenvattend
Kort samengevat komt het erop neer dat de verschillende kleuren edelmetaal over elkaar heen worden gelegd en vervolgens, met behulp van warmte, druk, smeden en etsen, samengevoegd worden tot houtnerfachtige wervelingen en patronen. Het spreekt voor zich dat dit een lastig en tijdrovend proces is waarbij het aankomt op vakmanschap en creativiteit van de edelsmid. Er zijn wereldwijd maar weinig edelsmeden die deze techniek beheersen en Jaume Labró behoort gegarandeerd tot de allerbeste in zijn vak.
factory vs hANDmade
In Europa zijn 2 trouwringen leveranciers die fabrieksmatig ‘Mokume Gane’ ringen produceren en in verschillende variaties standaard in hun collectie hebben. Het verschil tussen de in Duitsland geproduceerde fabrieksring en een in Japan hand gesmede Mokume Gane ring herken je pas als je beide ringen in je hand hebt. Het verschil is direct zichtbaar en voelbaar.
Een ring van Jaume Labro heeft levenslange garantie, is uniek, massief, door en door Mokume, (zie binnenkant), waardoor deze eenvoudig vergroot of verkleind kan worden. Dit in tegenstelling tot een fabriek geproduceerde ring.
De massaproductie ringen worden voorzien van een kamer waar een flinterdun Mokumé bandje wordt geplaatst. De ringen zijn niet of nauwelijks te vergroten of te verkleinen en hebben nagenoeg allemaal dezelfde patroon.
Een mooie look a like ring waar ‘Mokume‘ door de kenners terecht tussen haakjes wordt geplaatst. Wat betreft de prijs, bij dezelfde materiaalkeuze, met identieke breedte en de dikte is de in Japan handgemaakte ring gegarandeerd niet duurder dan de Duitse massaproductie ring.
Het enige voordeel van een fabrieksring zijn de levertijden. Vandaag besteld, week later in huis. Bij handgemaakte ringen is dat helaas niet mogelijk, er is geen buffer voorraad, iedere ring wordt individueel voor jou en alleen voor jou gemaakt. Vandaag besteld betekent paar weken wachten, máár, het wachten loont!
